APΘPO ΣΤΗΝ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ SOCIALIST WORKER ΤΟΥ ΛΟΝΔΙΝΟΥ TOY MΠOPIΣ KAΓKAPΛITΣKI AΠO TH PΩΣIAΟ Μπόρις Καγκαρλίτσκι είναι αγωνιστής της αριστεράς στη Ρωσία και διευθυντής του Ινστιτούτου Μελετών Παγκοσμιοποίησης στη Μόσχα
«Aντιμετωπίζουμε τον πόλεμο σαν άδικο και ιμπεριαλιστικό και από τις δύο μεριές»
«Διεθνώς ο πόλεμος ήταν ένα μεγάλο πλήγμα για τις ΗΠΑ, τουλάχιστον στην Κεντρική Ευρώπη και στον Καύκασο. Αποδείχτηκε ξαφνικά ότι ο έλεγχος και η επιρροή της μοναδικής υπερδύναμης είναι περιορισμένα. Ότι υπάρχουν περιπτώσεις όπου η υπερδύναμη δεν μπορεί να προστατέψει τους προστατευόμενούς της όπως τη Γεωργία.
Όμως, είναι μια δύσκολη κατάσταση για την Αριστερά στην Ρωσία, επειδή δεν υπάρχει καμιά πλευρά στην οποία να μπορεί να εκφράσει την συμπάθειά της.
Από την μια πλευρά, εμείς –η πλειοψηφία της Αριστεράς στη Ρωσία- τασσόμαστε ενάντια σε κάθε απόπειρα να παρουσιαστεί ο Σαακασβίλι ως θύμα. Όχι μόνο γιατί τυπικά ήταν οι πρώτοι που ξεκίνησαν την εισβολή στη Νότιο Οσετία, αλλά και εξαιτίας της φύσης του καθεστώτος του, το οποίο είναι ο στενότερος σύμμαχος του Τζορτζ Μπους στη περιοχή.
Στην πραγματικότητα, η Γεωργία γίνεται πιο σημαντική για τη στρατηγική των ΗΠΑ από την Τουρκία ή το Αζερμπαϊτζάν για παράδειγμα, κράτη που έχουν αρχίσει να επιδεικνύουν μια πολιτική ανεξαρτησία σε κάποια ζητήματα.
Γι’ αυτούς τους λόγους, η ήττα των γεωργιανών στρατευμάτων είναι από μια άποψη καλά νέα για τους Γεωργιανούς, γιατί μπορεί να πυροδοτήσει μεγαλύτερη αντίσταση στο καθεστώς του Σαακασβίλι και θα κάνει πολλούς Γεωργιανούς να σκεφτούν ξανά τη σχέση ανάμεσα στη χώρα τους και τις ΗΠΑ. Ελπίζω ότι η γεωργιανή κοινωνία θα βγάλει μερικά συμπεράσματα από ό,τι έγινε.
Όμως, από την άλλη πλευρά, δεν μπορούμε σε καμιά περίπτωση να παρουσιάσουμε τη Ρωσία ως μια «ειρηνευτική δύναμη» η οποία «τιμώρησε τον εισβολέα», όπως αρέσκονται να ισχυρίζονται οι Ρώσοι αξιωματούχοι. Πάνω απ’ όλα, δεν χωράει καμιά αμφιβολία ότι οι Ρώσοι ηγέτες έχουν τη δική τους ιμπεριαλιστική ατζέντα στον Καύκασο.
Ξέρουμε ότι τα ρώσικα στρατεύματα προέλασαν πολύ βαθύτερα στο γεωργιανό έδαφος από ότι ήταν στρατιωτικά αναγκαίο. Οι Ρώσοι στρατηγοί ήθελαν να κάνουν μια επίδειξη δύναμης και να τονώσουν τις φιλοπόλεμες, εθνικιστικές απόψεις μέσα στη ρώσικη κοινωνία.
Aπώλειες
Ούτε μπορούμε να δείξουμε συμπάθεια στο καθεστώς της Νότιας Οσετίας, που είναι ένα αυταρχικό και διεφθαρμένο καθεστώς. Είναι πολύ βαθιά αναμιγμένο στο λαθρεμπόριο νοθευμένης βότκας στη Ρωσία. Εκατοντάδες άνθρωποι πεθαίνουν κάθε χρόνο, δηλητηριασμένοι από αυτή την νοθευμένη βότκα. Από μια άποψη η Ρωσία έχει περισσότερες απώλειες στη Νότια Οσσετία από τη βότκα παρά από τις συγκρούσεις με τα γεωργιανά στρατεύματα!
Γι’ αυτό αντιμετωπίζουμε τον πόλεμο σαν άδικο και ιμπεριαλιστικό και από τις δυο μεριές. Με τους μόνους που αισθανόμαστε αλληλεγγύη είναι με τον άμαχο πληθυσμό και στις δυο πλευρές –και στη Γεωργία και στη Νότια Οσετία- που βρέθηκε σε διασταυρούμενα πυρά.
Πιστεύω ότι οι συνέπειες του πολέμου θα είναι πιο δραματικές στη Γεωργία παρά στη Ρωσία.
Η ρώσικη κυβέρνηση βγήκε ενισχυμένη από τη σύγκρουση, τόσο διεθνώς όσο και στο εσωτερικό της χώρας, ενώ το καθεστώς της Γεωργίας αποδυναμώθηκε.
Ωστόσο δεν πιστεύω ότι ο αντίκτυπος του πολέμου θα είναι πολύ βαθύς στη ρώσικη κοινωνία. Ο καθένας καταλαβαίνει ότι, δεδομένου του συσχετισμού δύναμης, αυτός ο πόλεμος με δυσκολία θα μπορούσε να χαθεί.
Επίσης, για πολιτιστικούς λόγους, οι Ρώσοι τείνουν να αγαπάνε τους Γεωργιανούς. Μια παλιότερη γενιά Ρώσων αγαπάνε ιδιαίτερα τα κρασιά της Γεωργίας, τη κουζίνα της, το σινεμά της κλπ. Ετσι, οι απόπειρες καλλιέργειας αντιγεωργιανού εθνικιστικού, ρατσιστικού μίσους έχουν γενικά αποτύχει.
Υπάρχει μια πολύ περίεργα θετική παράπλευρη συνέπεια αυτού του πολέμου, η οποία μπορεί να έχει πραγματικό αντίκτυπο στη ρώσικη κοινωνία και οικονομία. Φαίνεται ότι θα μπλοκαριστεί η είσοδος της Ρωσίας στον ΠΟΕ. Αυτό το θεωρώ πολύ καλό νέο –σημαίνει ότι θα σωθούν πολλές θέσεις εργασίας στη Ρωσία και θα είναι καλό για την εργατική τάξη της χώρας.
Και οι δυο προεδρικοί υποψήφιοι στις ΗΠΑ, ο Μπάρακ Ομπάμα και ο Τζον Μακέην, έχουν μιλήσει αρνητικά για την είσοδο της Ρωσίας στον ΠΟΕ. Είναι φανερό ότι η Γεωργία, που είναι ήδη μέλος του ΠΟΕ, δεν θα είναι ένας εύκολος διαπραγματευτής με τη Ρωσία. Η Ουκρανία επίσης έχει τις διαφορές της με τη Ρωσία και θα προσπαθήσει να μπλοκάρει την είσοδό της.
Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι αυτός ο πόλεμος έγινε σε συνθήκες μιας παγκόσμιας οικονομικής κρίσης η οποία μόλις έχει ξεκινήσει.
Πριν ξεσπάσει ο πόλεμος, υπήρχε μια μεγάλη συζήτηση στην Αριστερά της Ρωσίας για το αν πρόκειται να γίνει. Ομολογώ ότι επέμενα ότι το πιο πιθανό είναι να μην γίνει πόλεμος, και πως οι δυο πλευρές θα ήταν αρκετά λογικές ώστε να σταματήσουν έστω τη τελευταία στιγμή. Αποδείχτηκα λάθος.
Συγκρούσεις
Όμως, ο συνάδελφός μου Βασίλι Κολτάσοφ, επικεφαλής της ομάδας οικονομικών ερευνών στο Ινστιτούτο Μελετών Παγκοσμιοποίησης, επεσήμανε ότι κάθε φορά που υπάρχει μια δομική κρίση του καπιταλισμού, αυξάνεται ο αριθμός των στρατιωτικών συγκρούσεων. Τελικά είχε δίκιο!
Η σύγκρουση στο Καύκασο είναι σημάδι της κρίσης για την νεοσυντηρητική στρατηγική της αυτοκρατορικής επέκτασης των ΗΠΑ. Ο «πόλεμος κατά της τρομοκρατίας» έχει μπει σε αδιέξοδο και αυτό είναι πια εμφανές. Παρόλο που οι ΗΠΑ μπορούν να κερδίσουν κάποιες τυπικές νίκες στο Ιράκ δεν μπορούν να βρουν μια στρατηγική για να τελειώσουν τον πόλεμο δεν έχουν «σχέδιο Νο 2».
Μέχρι στιγμής έχουν κατορθώσει να ελαττώσουν τις αμερικάνικες απώλειες. Όμως, το ερώτημα είναι αν μπορούν να φτάσουν σε μια κατάσταση όπου δεν υπάρχει η ανάγκη παρουσίας αμερικάνικων στρατευμάτων εκεί. Από αυτή την άποψη η επιτυχία στη ελάττωση των απωλειών, δεν απαντάει στο στρατηγικό ερώτημα τι θα γίνει στο Ιράκ.
Και με την κρίση του πολέμου στη Γεωργία, με την αδυναμία των ΗΠΑ να προστατέψουν το «κράτος-πελάτη» τους από μια άλλη δύναμη, δημιουργείται μια κατάσταση όπου πολλά άλλα τέτοια κράτη θα έχουν δεύτερες σκέψεις».
«Διεθνώς ο πόλεμος ήταν ένα μεγάλο πλήγμα για τις ΗΠΑ, τουλάχιστον στην Κεντρική Ευρώπη και στον Καύκασο. Αποδείχτηκε ξαφνικά ότι ο έλεγχος και η επιρροή της μοναδικής υπερδύναμης είναι περιορισμένα. Ότι υπάρχουν περιπτώσεις όπου η υπερδύναμη δεν μπορεί να προστατέψει τους προστατευόμενούς της όπως τη Γεωργία.
Όμως, είναι μια δύσκολη κατάσταση για την Αριστερά στην Ρωσία, επειδή δεν υπάρχει καμιά πλευρά στην οποία να μπορεί να εκφράσει την συμπάθειά της.
Από την μια πλευρά, εμείς –η πλειοψηφία της Αριστεράς στη Ρωσία- τασσόμαστε ενάντια σε κάθε απόπειρα να παρουσιαστεί ο Σαακασβίλι ως θύμα. Όχι μόνο γιατί τυπικά ήταν οι πρώτοι που ξεκίνησαν την εισβολή στη Νότιο Οσετία, αλλά και εξαιτίας της φύσης του καθεστώτος του, το οποίο είναι ο στενότερος σύμμαχος του Τζορτζ Μπους στη περιοχή.
Στην πραγματικότητα, η Γεωργία γίνεται πιο σημαντική για τη στρατηγική των ΗΠΑ από την Τουρκία ή το Αζερμπαϊτζάν για παράδειγμα, κράτη που έχουν αρχίσει να επιδεικνύουν μια πολιτική ανεξαρτησία σε κάποια ζητήματα.
Γι’ αυτούς τους λόγους, η ήττα των γεωργιανών στρατευμάτων είναι από μια άποψη καλά νέα για τους Γεωργιανούς, γιατί μπορεί να πυροδοτήσει μεγαλύτερη αντίσταση στο καθεστώς του Σαακασβίλι και θα κάνει πολλούς Γεωργιανούς να σκεφτούν ξανά τη σχέση ανάμεσα στη χώρα τους και τις ΗΠΑ. Ελπίζω ότι η γεωργιανή κοινωνία θα βγάλει μερικά συμπεράσματα από ό,τι έγινε.
Όμως, από την άλλη πλευρά, δεν μπορούμε σε καμιά περίπτωση να παρουσιάσουμε τη Ρωσία ως μια «ειρηνευτική δύναμη» η οποία «τιμώρησε τον εισβολέα», όπως αρέσκονται να ισχυρίζονται οι Ρώσοι αξιωματούχοι. Πάνω απ’ όλα, δεν χωράει καμιά αμφιβολία ότι οι Ρώσοι ηγέτες έχουν τη δική τους ιμπεριαλιστική ατζέντα στον Καύκασο.
Ξέρουμε ότι τα ρώσικα στρατεύματα προέλασαν πολύ βαθύτερα στο γεωργιανό έδαφος από ότι ήταν στρατιωτικά αναγκαίο. Οι Ρώσοι στρατηγοί ήθελαν να κάνουν μια επίδειξη δύναμης και να τονώσουν τις φιλοπόλεμες, εθνικιστικές απόψεις μέσα στη ρώσικη κοινωνία.
Aπώλειες
Ούτε μπορούμε να δείξουμε συμπάθεια στο καθεστώς της Νότιας Οσετίας, που είναι ένα αυταρχικό και διεφθαρμένο καθεστώς. Είναι πολύ βαθιά αναμιγμένο στο λαθρεμπόριο νοθευμένης βότκας στη Ρωσία. Εκατοντάδες άνθρωποι πεθαίνουν κάθε χρόνο, δηλητηριασμένοι από αυτή την νοθευμένη βότκα. Από μια άποψη η Ρωσία έχει περισσότερες απώλειες στη Νότια Οσσετία από τη βότκα παρά από τις συγκρούσεις με τα γεωργιανά στρατεύματα!
Γι’ αυτό αντιμετωπίζουμε τον πόλεμο σαν άδικο και ιμπεριαλιστικό και από τις δυο μεριές. Με τους μόνους που αισθανόμαστε αλληλεγγύη είναι με τον άμαχο πληθυσμό και στις δυο πλευρές –και στη Γεωργία και στη Νότια Οσετία- που βρέθηκε σε διασταυρούμενα πυρά.
Πιστεύω ότι οι συνέπειες του πολέμου θα είναι πιο δραματικές στη Γεωργία παρά στη Ρωσία.
Η ρώσικη κυβέρνηση βγήκε ενισχυμένη από τη σύγκρουση, τόσο διεθνώς όσο και στο εσωτερικό της χώρας, ενώ το καθεστώς της Γεωργίας αποδυναμώθηκε.
Ωστόσο δεν πιστεύω ότι ο αντίκτυπος του πολέμου θα είναι πολύ βαθύς στη ρώσικη κοινωνία. Ο καθένας καταλαβαίνει ότι, δεδομένου του συσχετισμού δύναμης, αυτός ο πόλεμος με δυσκολία θα μπορούσε να χαθεί.
Επίσης, για πολιτιστικούς λόγους, οι Ρώσοι τείνουν να αγαπάνε τους Γεωργιανούς. Μια παλιότερη γενιά Ρώσων αγαπάνε ιδιαίτερα τα κρασιά της Γεωργίας, τη κουζίνα της, το σινεμά της κλπ. Ετσι, οι απόπειρες καλλιέργειας αντιγεωργιανού εθνικιστικού, ρατσιστικού μίσους έχουν γενικά αποτύχει.
Υπάρχει μια πολύ περίεργα θετική παράπλευρη συνέπεια αυτού του πολέμου, η οποία μπορεί να έχει πραγματικό αντίκτυπο στη ρώσικη κοινωνία και οικονομία. Φαίνεται ότι θα μπλοκαριστεί η είσοδος της Ρωσίας στον ΠΟΕ. Αυτό το θεωρώ πολύ καλό νέο –σημαίνει ότι θα σωθούν πολλές θέσεις εργασίας στη Ρωσία και θα είναι καλό για την εργατική τάξη της χώρας.
Και οι δυο προεδρικοί υποψήφιοι στις ΗΠΑ, ο Μπάρακ Ομπάμα και ο Τζον Μακέην, έχουν μιλήσει αρνητικά για την είσοδο της Ρωσίας στον ΠΟΕ. Είναι φανερό ότι η Γεωργία, που είναι ήδη μέλος του ΠΟΕ, δεν θα είναι ένας εύκολος διαπραγματευτής με τη Ρωσία. Η Ουκρανία επίσης έχει τις διαφορές της με τη Ρωσία και θα προσπαθήσει να μπλοκάρει την είσοδό της.
Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι αυτός ο πόλεμος έγινε σε συνθήκες μιας παγκόσμιας οικονομικής κρίσης η οποία μόλις έχει ξεκινήσει.
Πριν ξεσπάσει ο πόλεμος, υπήρχε μια μεγάλη συζήτηση στην Αριστερά της Ρωσίας για το αν πρόκειται να γίνει. Ομολογώ ότι επέμενα ότι το πιο πιθανό είναι να μην γίνει πόλεμος, και πως οι δυο πλευρές θα ήταν αρκετά λογικές ώστε να σταματήσουν έστω τη τελευταία στιγμή. Αποδείχτηκα λάθος.
Συγκρούσεις
Όμως, ο συνάδελφός μου Βασίλι Κολτάσοφ, επικεφαλής της ομάδας οικονομικών ερευνών στο Ινστιτούτο Μελετών Παγκοσμιοποίησης, επεσήμανε ότι κάθε φορά που υπάρχει μια δομική κρίση του καπιταλισμού, αυξάνεται ο αριθμός των στρατιωτικών συγκρούσεων. Τελικά είχε δίκιο!
Η σύγκρουση στο Καύκασο είναι σημάδι της κρίσης για την νεοσυντηρητική στρατηγική της αυτοκρατορικής επέκτασης των ΗΠΑ. Ο «πόλεμος κατά της τρομοκρατίας» έχει μπει σε αδιέξοδο και αυτό είναι πια εμφανές. Παρόλο που οι ΗΠΑ μπορούν να κερδίσουν κάποιες τυπικές νίκες στο Ιράκ δεν μπορούν να βρουν μια στρατηγική για να τελειώσουν τον πόλεμο δεν έχουν «σχέδιο Νο 2».
Μέχρι στιγμής έχουν κατορθώσει να ελαττώσουν τις αμερικάνικες απώλειες. Όμως, το ερώτημα είναι αν μπορούν να φτάσουν σε μια κατάσταση όπου δεν υπάρχει η ανάγκη παρουσίας αμερικάνικων στρατευμάτων εκεί. Από αυτή την άποψη η επιτυχία στη ελάττωση των απωλειών, δεν απαντάει στο στρατηγικό ερώτημα τι θα γίνει στο Ιράκ.
Και με την κρίση του πολέμου στη Γεωργία, με την αδυναμία των ΗΠΑ να προστατέψουν το «κράτος-πελάτη» τους από μια άλλη δύναμη, δημιουργείται μια κατάσταση όπου πολλά άλλα τέτοια κράτη θα έχουν δεύτερες σκέψεις».
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου